De noordflank van de Hondsrug vormt een steile grens naar het lage, natte veenlandschap van het Hunzedal. Na de voorlaatste ijstijd is de ondergrond van de Hunzevallei opgevuld met fijn zand, later bedekt door dikke kussens hoogveen. Nu ligt er een laagveenlandschap dat rond het Zuidlaardermeer grotendeels is ingericht als natuurgebied. De wens om dit gebied te laten profiteren van het kwelwater uit de Hondsrug staat op gespannen voet met de drinkwaterwinning van Groningen die hier ook plaatsvindt. Hoewel de Hunzevallei grenst aan Hoogezand, Haren en Groningen is het gebied slecht toegankelijk; stad en natuurgebied liggen hier met de ruggen naar elkaar.

Doordat er in de zomermaanden minder neerslag valt en meer water verdampt dreigen delen van Noord-Nederland ‘s zomers te verdrogen. De zoetwateraanvoer vanuit het IJsselmeer naar deze gebieden zal in de toekomst onzekerder worden. In de winter wordt het neerslagoverschot afgevoerd naar de Waddenzee; een proces dat bemoeilijkt wordt door de zeespiegelstijging. Dit zal in de toekomst voor een waterveiligheidsprobleem gaan zorgen. In de Hunzevallei moet genoeg zoet water geborgen worden om veenoxidatie tegen te gaan, om dertig procent meer drinkwater te winnen en om zoet water te kunnen exporteren naar omringende gebieden.