Warning: file_get_contents(https://vimeo.com/api/v2/video/500976483.php): failed to open stream: HTTP request failed! HTTP/1.1 404 Not Found in /shared/usr/sponslandnl/DOMAIN/HTML/lib/php/custom.php on line 242

Warning: file_get_contents(https://vimeo.com/api/v2/video/500931399.php): failed to open stream: HTTP request failed! HTTP/1.1 404 Not Found in /shared/usr/sponslandnl/DOMAIN/HTML/lib/php/custom.php on line 242
Sponsland

Sponsland

klik in de kaart en beweeg door het gebied
×
Reitdiep

++ Watererfgoed

6/9

Reitdiep
Het landschap rondom het Reitdiep bezit veel zichtbare kwaliteiten, en wordt gekarakteriseerd door haar cultureel erfgoed. Kenmerkend zijn de prachtige kleinschalige verkavelingen en de zichtbare geschiedenis van het gebied. De vorming van het landschap werd beïnvloed door de zee en rivieren. Perioden waarin zoetwaterkreken door het landschap meanderden en daar zand achterlieten, werden afgewisseld door perioden waarin het zoute zeewater ver landinwaarts klei afzette. Deze watergebonden dynamiek leverde drie verschillende landschapstypen op:

1. Het waterdynamische landschap met inmiddels hogere en meer zandige zones van de voormalige rivier-valleien.
2. Laaggelegen, ovaalvormige eilanden met kleiige gronden.
3. Het polderlandschap, verder weg van en minder beïnvloed door de waterdynamiek.

Ook de wierden zijn nog altijd zichtbaar: door mensen opgeworpen heuvels om droog te kunnen wonen. Ze stammen uit de periode 600 voor Christus en het jaar 1200.

De verwachte stijging van de zeespiegel, langere perioden van droogte en het oppompen van water voor irrigatie creëren een proces van verzilting en afname van beschikbaar zoet water. Het bestaande watersys-teem, met vaste waterpeilen en snelle drainage van overtollig water, intensiveert dit proces. Op de lange termijn is het onvermijdelijk dat het landschapsgebruik zal veranderen. Maar de uitdaging voor de komende decennia is het ontwikkelen van een veerkrachtig watersysteem, dat ten goede komt aan nieuwe, circulaire landbouw, biodiversiteit en de identiteit van het landschap.
De ontstaansgeschiedenis van het landschap onder invloed van waterdynamiek
De ontstaansgeschiedenis van het landschap onder invloed van waterdynamiek
Het cultuurhistorisch waardevolle landschap is gevormd door de dynamiek van het water
Het huidige landschap: de waterdynamische zones, de eilanden en de polders
Het huidige landschap: de waterdynamische zones, de eilanden en de polders
++ Watererfgoed
Het vergroten van de ondergrondse zoetwaterbel beperkt de verzilting in het Reitdiepgebied. Dat kan door regenwater op te vangen, oppervlaktewater uit te breiden en wisselende waterpeilen te introduceren. Zoet water van het Drents Plateau stroomt het Reitdiep in, gebruik makend van een nieuwe waterverbinding aan de westzijde van de stad Groningen. Dit aangepaste watersysteem is gescheiden van die in de kanalen en de binnenstad. Zo wordt het watersysteem in de Reitdiep zone onafhankelijk gemaakt van de toevoer van zoet water uit het IJsselmeer. Ook een goede waterkwaliteit is zo verzekerd.

Dit robuuste watersysteem is zelfvoorzienend, met een natuurlijke afvoer van de bron naar de zee en een hoge waterbergingscapaciteit. Waarmee de irrigatie van een groot gebied is gewaarborgd, dat een duurzame landbouw mogelijk maakt. De waterdynamiek keert terug in het gebied. Dit beschermt niet alleen het be-staande cultureel erfgoed. Het vormt ook het toekomstige culturele erfgoed.
lees verder
inklappen
Voorstel om het Reitdiep aan te sluiten op de Drentse Aa
Voorstel om het Reitdiep aan te sluiten op de Drentse Aa
Kleinschalige watertoevoer
Kleinschalige watertoevoer
Dit robuuste watersysteem is zelfvoorzienend, met een natuurlijke afvoer van de bron naar de zee en een hoge waterbergingscapaciteit. Waarmee de irrigatie van een groot gebied is gewaarborgd, dat een duurzame landbouw mogelijk maakt. De waterdynamiek keert terug in het gebied. Dit beschermt niet alleen het be-staande cultureel erfgoed. Het vormt ook het toekomstige culturele erfgoed.
De landschapstypologie bepaalt de waterberging
Water retentie in voormalige kreek-meanders
Water retentie in voormalige kreek-meanders
Versterken van het natuurnetwerk en van de aquatische biodiversiteit
Water retentive in laaggelegen riviermeanders
Water retentive in laaggelegen riviermeanders
Agroforestry, houtproductie, verminderen CO2 uitstoot
Water retentie in lager gelegen landbouwpercelen
Water retentie in lager gelegen landbouwpercelen
Meer water voor de landbouw en voor natuurontwikkeling
Water retentive in lager gelegen, verbonden voormalige kreekmeanders:
Water retentive in lager gelegen, verbonden voormalige kreekmeanders:
Versterken van het natuurnetwerk en watervoorziening voor gemengde innovatieve landbouwbe-drijven, pixelfarming, teelt op waterbasis
De bestaande verschillen in hoogte en ondergrond zorgen voor lokale wateropvang mogelijkheden. Die variëren van grotere voormalige kreekmeanders tot hele smalle slootjes op landbouwkavels. Drainagebuizen worden vervangen door sloten – een terugkeer naar de vroegere situatie. In deze smalle sloten varieert het waterpeil, afhankelijk van het seizoen en het gebruik. Hierdoor is een variëteit aan gewassen mogelijk. Dit draagt bij aan een kleinschaliger landschap. Door de verschillen in specifieke waterinterventies worden de geomorfologie, het erfgoed en de landschapstypen veel beter zichtbaar.
lees verder
inklappen
Drie landschapstypen omarmen de toekomstige dynamiek
Drie landschapstypen omarmen de toekomstige dynamiek
De zones rondom het Reitdiep veranderen in een breed natuurgebied met bossen, met lange einden van waterranden en een toegenomen biodiversiteit. Ver stroomopwaarts ontstaat een paaigebied voor vissen. De groen/blauwe zones van het waterdynamische landschapstype vormen de contramal van het kleinscha-lige diverse landbouw productielandschap van het landschapstype van de drie ovaalvormige eilanden. De grotere, lagergelegen gebieden in het landschapstype van het polderlandschap maken uitgebreide water bergingsgebieden en energieproductiegebieden mogelijk. Zo krijgen alle drie de landschapstypen in de toe-komst een eigen identiteit die hun geschiedenis en cultureel erfgoed onderstreept.
lees verder
inklappen
Beeld van de nieuwe waterstructuur langs het Reitdiep en op de eilanden
Beeld van de nieuwe waterstructuur langs het Reitdiep en op de eilanden
Ontwikkeling van de landbouw tot 2120
Ontwikkeling van de landbouw tot 2120
Steeds luider klinkt de wens om minder oppervlakte te gebruiken en de CO2-uitstoot van de landbouw te verlagen. Dat zet een verschuiving naar een minder op zuivel en vlees gebaseerde voedselconsumptie en minder exportgerichte productie in gang. De focus komt meer te liggen op lokaal geproduceerde producten. Landbouwproductie zal transformeren richting kleinschaliger tuin- en akkerbouw met gemengde gewassen. Met een stijging van de gemiddelde temperatuur tot mogelijk wel 4°C hoger zal onze landbouw meer gaan lijken op de landbouw zoals die nu in Spanje plaatsvindt. Het hernieuwde watersysteem zorgt zo lang mo-gelijk voor zo veel mogelijk zoet water. Na verloop van tijd zullen meer zoutbestendige gewassen geteeld gaan worden, steeds verder landinwaarts.
lees verder
inklappen
Maquette film van MORE
500976483
500931399

Over het ontwerpbureau
MORE Landscape i.s.m. VE-R
MORE landscape is een ontwerpbureau voor Landschapsarchitectuur en Stedenbouw. MORE landscape werkt van gedetailleerde product ontwerpen tot aan visies op de schaal van de wereld, en mengt zich in urgente ontwerp discussies en onderzoek. MORE landscape werkt altijd in integrale teams met meerdere disciplines, in verschillende combinaties van ontwerp teams, project afhankelijk.

MORE landscape is opgericht door Hanneke Kijne in 2019. Zij was projectleider en hoofd ontwerper voor verschillende HOSPER projecten, en een van de eigenaren van HOSPER van 2006-2019. Sinds 2018 is Hanneke hoofd landschapsarchitectuur van de Academie van Bouwkunst in Amsterdam. Daarnaast is ze lid van de welstandscommissie van Utrecht, en lid van het bestuur van de NHBos stichting. Hanneke Kijne gaf in September 2018 haar entreerede bij de Academie van Architectuur in Amsterdam. Deze lezing is gepubliceerd: ‘MORE landscape, the need for a new perspective’ .